Satrançta öyle konumlar vardır ki konumdaki küçük bir değişiklik çok farklı sonuçlara neden olabilir. Aşağıdaki maçta Harikrishna ‘Kelebek Etkisi’ filmine benzer bir tarzda konumda değişiklik yaparak bize mükemmel bir satranç şöleni sunuyor.
Başlangıç konumu
Harikrishna
Van Wely
17 Ocak 2013
Analiz : Basargan,Uguray
1.e41…c5Sicilyalı Savunması. Özellikle hırslı oyuncular tarafından siyahla tercih edilen bu savunma siyaha 2 merkez piyon üstünlüğü verir ve siyaha açık c dikeyi ile vezir kanadından karşı oyun sağlar. Beyaz ise merkez üstünlüğünü şah kanadına aktararak hücum yaratmaya çalışır. Konumun son derece keskin olduğu bu açılışta en ufak duraksama ya da dikkatsizliğin bedeli ağırdır ve hem saldırıyı hem de savunmayı ekonomik bir şekilde hesap edip ayakta kalabilmek için çelik gibi sinirlere sahip olmak gerekir.2.Nf32…e62…d6da önemli bir alternatif. Sicilyalı Savunması o kadar teorik bir açılıştır ki bazen sadece bir varyant için yazılmış bir sürü kitap vardır.3.d43…cxd44.Nxd44…a65.Be25…Nf66.Nc36…d67.O-O7…Be78.a48…Nc69.Be39…O-O10.f410…Qc7Oyunun geleceği bu konumla birlikte şekillenmeye başladı. Beyaz, siyahın vezir kanadı karşı oyununu b4 karesini verme pahasına a4… ile engelledi ve şah kanadına taşlarını konumlandırarak siyah şaha bir saldırı planlıyor. Siyah ise şah kanadında uygun bir setup kurarak vezir kanadı karşı oyunuyla insiyatifi ele geçirmeyi planlıyor.11.Kh1a7-g1 diagonalinden şah çekilmesine maruz kalmamak için. Bu hamle genelde tempo kaybı olarak görülse de gerekli olduğunu düşünüyorum. Çünkü bazı durumlarda vezirle şah çekerek b2 piyonunu alma ya da veziri c5 ya da b6 karesi üzerinden savunmaya yetiştirme olasılıklarını ortadan kaldırıyor.11…Re8Siyah …Bf8, …g6, …Bg7 ile şah kanadını savunmayı planlıyor. Genelde beyaz merkezdeki alan üstünlüğünü ya Qe1-g3 alet oyunu ya da g4-g5, f4-f5 sonrası taşlarını şah kanadına yönlendirerek saldırı planlayacak. Özellikle g5’ten sonra h7 piyonu saldırı altında kalacak. Siyah bu yüzden …Bf8, …g6, …Bg7 ve gerektiğinde …Nf8 (g5 Nd7 sonrası) ile şah kanadını korumayı ve sonrasında vezir kanadındaki karsı oyunuyla konuma hakim olmayı planlıyor.12.Bf312…Bd713.Nb312…Bd7 hamlesi ile siyah … Nd4 ve …Bc6 planlıyordu. Beyaz bu planı görüyor ve alan üstünlüğü gereği taş kırışmaktan kaçınıyor. Şimdi a5 tehdidi de var ki siyahın b6 hamlesi zorunlu. Bundan sonra şah kanadından beyazın oyununu izleyeceğiz.13…b614.g4 !Unutmayın! Satrançta alan üstünlüğüne sahip oyuncu saldırmak zorundadır.14…Bc815.g515…Nd716.Bg2Artık beyazın niyetini de anlamış bulunmaktayız. Qh5, Rf3-h3 gibi hamleleri tahmin etmek hiç zor değil.16…Bb717.Rf317…Bf818.Rh318…g619.Qe1Qh5… engellendiği için beyaz vezir h4 e gitmek istiyor.19…Bg7Qh4 hamlesine …Nf8 ile cevap vermek için. Bir diğer önerilen 19…Nb4 ile c2 piyonuna karsı saldırıydı. Yine de19…Nb420.Rc120…Bg721.Qh421…Nf822.Qf222…Nd723.Bd423…Bxd424.Nxd4ile siyah daha oynanılabilir bir konum elde ederdi.20.Qh420…Nf821.Qf221…Nd722.Rf1Dikkat ettiyseniz e1 deki beyaz vezirin h4-f2 manevraları sayesinde beyaz f dikeyinde kale vezir bataryası kurdu. Daha önce benzer konumlarda Qd2-f2 daha sonra Rf1 oynanıyordu ve siyah da bu maça göre bir tempo önde kalıyordu ve o tempoyu …Nb4 hamlesi ile kullanıp uygun zamanda (genelde d4 karesine at ya da fil geldiğinde) …e5 ile merkezi açarak -ki o zaman …d5 e oturan at siyahın beyaz fili tarafından değişilir- iyi karşı oyun sağlıyordu. Bu durumda ise siyah …Nb4 oynamadan …e5 süremez, sürse dahi şimdi fxe5 hamlesi f7 piyonunu direk tehdit eder. İşte bu maçtaki bu küçük fark beyazın oyunu yönlendirmesini sağlıyor. Küçük bir kanat çırpmanın nasıl büyük bir kasırga yarattığını ise birazdan göreceğiz.22…Nb423.Bd423…Bxd424.Nxd424…Nc625.f5 !25…Nce5Kötü bir zorunluluk. Siyah atları kırışıp baskıyı azaltmak isterdi ancak25…Nxd4hamlesine karşı26.fxe6 !hamlesi yüzünden siyah atları dahi kırışamıyor.26.Qh426…h526…Nf8e beyaz27.Nd1 !!ile Nd1-f2-g4 planlıyordu. …h5 hamlesi bir piyon fedasına olası mat atağını önlüyor. Beyaz piyonu alıp Kaleyi g3 gelerek saldırıyı sürdürebilirdi ancak Harikrishna riskli bir hamle oynayarak piyon feda ediyor. Oyun ilginç bir hal alıyor.27.Nde227…exf528.Nf4Beyaz 29. Nxh5 gxh5 30.Qxh5 tehdit ediyor. Ne yapmalı?28…Kg7 ?Siyah şansı kaçırıyor. Tek hamle 28…fxe4 idi.28…fxe429.Nxh529…gxh530.Qxh530…Kf831.g631…Re6varyantı sonrasında siyah üstün konuma geçer. Ancak ben eminim ki hiçbir oyuncu şah kanadında bu kadar baskı varken oyunun sıcaklığında bu varyantı görüp siyaha iyi olduğu kanaatini getiremezdi. Siyah 29.Nxh5 gxh5 30.Qxh5 e … Kh8 savunma hamlesini düşünerek tepki veriyor ve oyun boyunca elde ettiği tek şansı kaçırıyor.29.Ncd529…Bxd530.Nxd530…Qxc231.exf5Artık beyaz ın beyaz fili de dahil tüm taşlarının çalıştığını görüyoruz. Bundan sonrası sürpriz olmamalı.31…Rac832.Nf4f6… ve sonrasında Nxh5… tehdidiyle.32…Rh833.fxg633…fxg634.Ne6+34…Kg835.Bd535…Qd236.Qe436.Rd3veziri kazanırdı ancak beyaz daha fazlasını istiyor. Beyazın artık bir gözü g6 da.36…Rc137.Rf3Son hamleyle beraber artık tüm taşların çalıştığını görüyoruz.37…Kh7Ve beyaz oynar kazanır.38.Rf7+38…Nxf739.Qxg6+39…Kxg6 sonrası 40.Be4 mat var. Bu harika maç için harika bir son oldu gerçekten.1–0