Archive For The “Satranç Hakkında” Category
Satranç öyle gizemli bir oyundu ki; tüm dünya ahalisi gece – gündüz satranç oynasa, yine de satrancın tüm sırlarını keşfedemez. Başka bir örnekle; bir çölde ki her kum taneciği büyük bir sırdır ve bizim bunları öğrenebilmemiz için, hiç durmadan ve yakıcı güneşin altında bunları toplamamız gerekir. İşte bizler de böyle bir gizemin yolcularıyız. Bu siteye giren ve satranç oynayan herkes aynı çölde yaşayan ve tüm kum taneciklerini toplamak için can atan insanlardır. Bu insanlardan en çok kum taneciği toplayanların dahi hiç birşey bilemeyecek kadar bu çölden kum taneciği topladıklarını söyleyebilirim. Şu ana kadar kaç tane dünya şampiyonunun satrancın tüm sırlarını keşfettiğini duydunuz? Elbette hiç birisi… Eğer keşfeden olsadı hiç yenilmezdi. Lakabı da “yenilmez” olurdu.
İşte satranç böyle gizemli bir dünyadır. Herkes bu dünyada elinden geldiğince iyi bir oyuncu olmaya çaba gösterir. Kimsenin çabası boşuna çıkmaz, aksine herkes, her oyunda yeni birşeyler öğrenir. Bu öğrendiklerinden bir sürü şey çıkarır ve bilgisine bilgi katar. Her yeni bilgi öğrenişinde hemen onu sever uygulamaya başlar. Onun tehlikelerini de öğrenince hemen döner…
Satrancın tek bunlara değil de, hayatımıza yansıyan bir çok yönü vardır. Bazen vezirimizi feda ederiz. Niye?.. Rakibi mat etmek, onu yenmek için. Bunun hayatımıza yansıyan yönünü rahatlıkla görebiliriz. Sonunda bir milletin kuruluşu varsa en sevdiğimizi dahi feda etmeliyiz (onu bilerek öldürmeyi kast etmiyorum). Satrançta bir piyonun bile büyük bir önemi vardır, gerçek hayatımızda en küçük şeye bile önem vermeliyiz demektir bu. Unutmayalım; gözümüzle göremediğimiz, bizden kat kat küçük bir mikrop bizi yatağa düşürür. Yahutta öldürür. Satrancın bu gizemli yönlerini keşfettikten sonra, satrancın sadece bir oyun mu, yoksa hayatımızla eşdeğer anlam taşıdığını mı öğreniriz? Satrancın bu gizemli dünyasından birkaç şey bahsettik; ama halâ % 0,1’inden bahsettik. Kim bilir, çözümleyemediğimiz hangi yönleri var?
Vahdet KARAKUŞ
18:33:45
GRÜNFELD SAVUNMASIŞAMPİYONLUK ÜNVAN MAÇIM.EUWE-A.ALEKHİN
Vezir piyonu açılışına karşı kullanılan çağdaş savunmalardan biri olan grünfeld savunması turnuvaların gözdesidir.Birçok oyuncu açılış repertuarında bu açılıştan vazgeçmemektedir.Hep birlikte bu savunmanın ana fikrini anlamaya çalışıcagız.
Grünfeld Savunmasını diğer çağdaş savunmalardan ayıran tipik özellik ,Siyahın hafif figürleriyle (Fil ve At)merkezi uzaktan kontrol eden;Beyazınsa daha çok merkezi işgal eden oyununu vurgulamasıdır.Açılış Hamleleri Şöyledir:
1.d4-Af6 2.c4-g6 3.Ac3
3….d5 Siyah Merkeze bir piyade yerleştirerek Grünfeld Savunmasını başlatan hamleyi yapıyor.Beyazın Grünfeld Savunmasına karşı 3 ana planı mevcut.
4.cxd5(Değişim Varyantı)4.Af3 (Üç At Varyantı)4.Ff4
Değişim Varyantı:Üzerinde en çok kuram üretilen varyant değişim varyantıdır.Beyazın planı Merkezi işgal etmek ve klasik bir piyon yapılanması oluşturmaktır.Siyahın Planı ise hafif figürleriyle merkez üzerindeki baskısını artırmaktır.Özellikle Fianchetto filiyle d4 piyona saldırırken c7-c5 ve Ab8-c6 oynamayı planlıyor.Beyaz Piyonu nasıl koruyacagına dair kritik bir karar vermek zorunda.At acaba e2demi durmalı f3 demi?Bu bize değişim ana devam yolunun ikiye bölündüğünü ve kuramın cağdaş olarak gördüğü Atf3 devam yolunun oluşumuna götürüyor.İlk önce Ana devamyolunu inceleyelim;
(1.d4 Af6 2.c4 g6 3.Ac3 d5 4.cxd5 Axd5 5.e4 Axc3 6.bxc3 Fg7 7.Fc4 c5)
8.Ae2; At e2 karesinde c8deki saldırgan file karşın artık savunmasız değil.
8….0-0 9.0-0 Ac6 10.Fe3
…Fg4 Beyaz Açmazı kolayca safdışı edebilir ama siyahın planı başkadır. 11.f3 Aa5 12.Fd3
12.hamledeki ayrılan devam yolu Karpov&Kasparov arasındaki FIDE Dünya şampiyonluğu maçları bu varyantla bir savaşa dönüşmüştü (12.Fxf7+ Kxf7 13.fxg4 Kxf1+ 14.Şxf1)
12..cxd4 13.cxd4 Fe6 f2-f3 hamlesini isteyen siyah amacına ulaşıyor.Beyazların filini zayıflatıyor.Aa5-c4 oynayarak saldırı planlıyor.
Bu renkli varyantlarda eklenecek bir degişim fedasıda var; Açılış tuzaklarına benziyorJ Etkileyici! (14.d5 Fxa1 15.Vxa1 f6 16.Fh6 Ke8) Bu şekilde yüzlerce oyun oynanmıştır siyahlar bu varyantları kaybetmemişler. Günümüzde Çağdaş Kuramın devam yolu şöyledir
14.Kc1 Fxa2 15.Va4 Fb3 16.Vb4 b6 Beyaz piyonu telafi etmektedir.Büyük ustalar posizyonu denk yorumlamaktadır.
DEĞİŞİM VARYANTI ÇAĞDAŞ DEVAM YOLU :
Büyük ustalar günümüzde Grünfeld’in değişim varyantına Şah atının daha saldırgan bir şekilde konumlanmasını içeren yeni bir yaklaşım geliştirdiler.
(1.d4 Af6 2.c4 g6 3.Ac3 d5 4.cxd5 Axd5 5.e4 Axc3 6.bxc3 Fg7 )
7.Af3 Daha önce bahsettiğimiz atın konum sıkıntısına karşı.Çağdaş oyuncular Fc8-g4 açmasına karşı yeni bir yöntem geliştirdiler.
…c5
8.Kb1 kuramın hamlesi! b7 piyonun savunması için fili oldugu yere sabitlemek.Siyahın karşı cevabı şu şekilde düşünülmüş(8..b6 9.Fb5+) ama d4 piyonuna saldırıyı geçiktirdiği için kullanılmamaktadır
…0-0 9.Fe2 cxd4 10.cxd4 Va5+ 11.Fd2 Birkez daha gambit olarak Beyaz a2 piyonunu öneriyor.Siyah planını Fc8b7 üzerine kurabilir.Posizyon her iki taraf içinde eşit kabul edilir.
(11.Vd2 Vxd2+ Fxd2 b6) oyunuda dikkate degerdir Siyahlar için Kayıpsız kabul edilmektedir.
1935 yılının sonunda Hollandada inanılmaz bir şey oldu Euwe,Alekhine karşı oynadığı maçtan zaferle ayrıldı (15,5:14,5 +9-8=13) ve dünya birinciliği ünvanını onun elinden aldı.Cuma günkü yazımızda hep birlikte alekhine grünfeld savunmasıyla neler yaptığına bakıcagız.
SADECE SATRANÇ ;HOŞÇA KALIN
Efecan
.
J.N.Babson, 1882’de Brentano’s Chess Monthly’de şöyle bir satranç problemi yayınladı: “Beyaz, siyahın atına tahtada üç kez tur attıdıktan sonra 1220 hamlede mat eder”.
Pozisyon aşağıda, denemek istemez miydiniz?
Error while analysing a FEN string.
A FEN string must contain exactly 6 space-separated fields.
Kulakları duymadığı halde beste yapan Beethoven’in mucizesine benzer şekilde, A.F.Mackenzie gözleri görmediği halde çok güzel satranç problemleri yaratmıştır. İşte bunlardan birincilik ödülü kazanan biri: İki hamlede mat.
Error while analysing a FEN string.
A FEN string must contain exactly 6 space-separated fields.
İlkler
Avrupa’da rastlanan ilk satranç dökümanı 1010 yılına aittir.
İlk satranç kitabı 1472’de Augsburg’da yayınlanmıştır.
İlk satranç köşesi 9 Temmuz 1813’te Liverpool Mercury
gazetesinde yayınlanmaya başlamıştır.
Mektupla oynanan ilk maç Nisan 1824’te Londra ve Edinburg
satranç kulüpleri arasında başlamış. İki yıl süren bu karşılaşmayı İskoçlar 3-1
kazanmışlar.
İlk satranç dergisi 1836’da Paris’te yayınlanmaya başlamış.
Kadınlar arası ilk turnuva 1897’de Londra’da düzenlenmiş.
Satranca önem verenler, satrançta yenilmeyi hafif bir olay olarak alamaz. Umutsuz durumlarda sonuna kadar savaşan bir oyuncu olarak ün yapmış olan Alekhin bile arada bir, Şah’ını tahtadan alıp odanın öbür ucuna fırlatarak oyunu terk ederdi.
Çok tuhaf ve gergin bir insan olan Nimzovich, oyunu kaybedince masanın üzerine çıkarak şöyle bağırırdı: “Bu budalaya nasıl olurda yenilirim?” Atakları ile ün yapmış olan Spielmann, yenilince acı bir şey yutmuş gibi suratını ekşitirdi.
Satrançta çok zarif, fakat toplumsal ilişkilerinde o derece beceriksiz olan Rubinstein, yüzü kasılmış bir halde adeta “ruhunu teslim ederdi.” Tüm açılış varyantlarını ezbere bilen “hesap makinesi” Gruenfeld ise, yenilince hırçın bir hareketle saatini durdurur ve “geceye karışan bir arap” kadar sessiz, tek kelime söylemeden sıvışıp giderdi. Bardeleben yenileceğini anladığında saatini çalışır durumda bırakarak oyun odasından çıkar ve bir daha geri dönmezdi.
Satrançta yenilgiye karşı bu gibi tepkiler normaldir. Çünkü satranç gerçekten acımasız bir çatışmadır. Oyuncular oyuna eşit koşullarda başlarlar. Oyun baştan sona mantık ve matematik doludur; bu bakımdan yenilince, gerçekten ezilmiş gibi olursunuz. Yenmeyi bu kadar istemenizin bir nedeni de yenilginin bu kadar acı oluşudur.
Satranç turnuvalarında istediği sonucu alamayan oyuncular, yenilmelerini çoğu kez gerçek olmayan bir özre bağlarlar. “Kazanıyordum ama dalgınlığıma geldi, yanlış bir hamle yaptım” veya “Karşımdaki uzun uzun düşündü, sinirlerim bozuldu”, ya da “O gün çok başım ağrıyordu, düşünemedim”. Mutlak bir yerleri ağrımıştır, öksürükleri tutmuştur, oynadıkları yer karanlıktır veya aksine karşıdan gelen güneş gözlerini kamaştırmıştır, tahtayı iyi görememişlerdir. İngiliz büyük usta Amos Burn boşuna şu iğneli sözleri söylememiştir; “Bugüne kadar yendiğim herkes, hasta olduğu için yenildiğini söyledi; ne yazık, sağlam tek kişiyi yenememişim…” Tanınmış bir oyunca turnuvadaki yenilgisini aşırı sessizliğe bağlıyordu, o daima gürültülü yerlerde oynamaya alışıktı. Ölümsüz oyunculardan Tarrasch bile, 1895 Hastings Turnuvasındaki başarısızlığını şöyle açıklamıştı: “Deniz havası yaramadı bana.” Tabii deniz havasının rakiplerine neden iyi geldiğini söylemiyordu. Bu turnuvada Teichmann ile oynayan Tarrasch, oyunun bitmesine iki dakika kala, oturduğu yerde uyuyakalmıştı. Teichmann seslendi: “Hamle sizin doktor!” Fakat yanıt yoktu. Ancak üçüncü seslenişte Tarrasch uyandı, etrafına şaşkınlıkla baktı ve acele bir hamle yaptı, fakat zamanı dolmuştu, oyunu kaybetti. Herhalde deniz havası sebebiyle üstüne ağırlık çökmüştü. Aslında zaten yeniliyordu, üstüne çöken yenilginin ağırlığı olmalıydı. Tarrasch bu yenilgiyi özellikle unutamadı, çünkü rakibi Richard Teichmann turnuvalarda hemen daima 5. olduğu için “Beşinci Richard” takma adıyla anılan ve normalde Tarrasch’ın yenmesi gereken biriydi.
İnsanlardan çoğunun, çoğu kez yenilgilerine neden olarak, kendilerinden başka herkesi ve herşeyi gösterdikleri ve kendilerini suçsuz buldukları bir gerçektir; satranç yenilgileri bunun en güzel örneklerinden biridir.
Diyagramda siyah şahın oynayacak yeri yok. Siyah kale olmasa…
Kudurmuş kale ile tabana kuvvet kaçan bir şahın ilginç öyküsü…
Error while analysing a FEN string.
A FEN string must contain exactly 6 space-separated fields.
1.. Kf3 2. e3 Kxe3 3. c3 Kxc3 4. Şa2 Ka3 5. Şb1 Ka1 6. Şc2 Kc1 7. Şd3 Kc3 8.Şe2 Ke3 9.Şf1 Ke1 10. Şg2 Kg1 11. Şf3 Kxg3 12. Şe2 Ke3 13.Şd1 Ke1 14.Şc2 Kc1 15. Şb3 Kc3 16.Şa2 Ka3 17. Kxa3 mat!
Avustralya satranç kulüplerinden birinde oynanmış bir maç; ilginç olan, tahtanın üzerinde bir sürü vezir var.
Error while analysing a FEN string.
A FEN string must contain exactly 6 space-separated fields.
Bu sistemin amacı, oyuncuların satranç oyun kuvvetini istatistiksel metodlarla tesbit etmektir. TSF tarafından hesaplanır ve sadece Türkiye’de geçerli olan dört basamaklı bir sayıdır.
Sadece iki oyuncu arasında FIDE Satranç Kuralları esas alınarak oynanan turnuva oyunları bu kapsamda değerlendirilir.
GKD (Geçici Kuvvet Derecesi): UKD’siz satranç oyuncularının o turnuva için hesaplanmış satranç oyun kuvvetini ifade eden dört basamaklı bir sayı.
Bir turnuvanın UKD hesaplamalarına alınabilmesi için aşağıdaki şartlar aranır:
a)Oyunlar için verilen süreler her iki oyuncu için de eşit ve en az 90’ar dakika olmalıdır.
b) Oyunlarda FIDE Satranç Kuralları geçerli olacak ve kurallardaki Ek B ve C bölümleri (Hızlı Satranç ve Yıldırım) uygulanmayacaktır.
c)Turnuvaların süresi 90 günü aşamaz.
d)Turnuvanın tur adedi kadar UKD’li oyuncu bulunmalıdır. Bu oyuncular turnuvayı tamamlamış veya en az 5’er oyun oynamış olmalıdırlar. UKD’li oyuncu sayısı 4’ten az olamaz.
Satranç Saatleri
Satranç saatleri, 1880’li yıllardan itibaren turnuva oyununun ayrılmaz birer parçası olmuştur. Satranç saati iki saatin birleşiminden oluşur. Hamlesini yapan taraf mandanla basarak kendi saatini durdurarak rakibinin saatini çalıştırır. Böylece maç sırasında iki tarafın ne kadar zaman harcadığı saptanabilir.
Analog Saat
Dijital Saat
Saatinize basmayı unutmayınız !
Not: Satranç saatine hamle yapılan el ile basılabilir.