Archive For The “Biyografiler ve Şampiyonlar” Category
Emanuel Lasker (1868 – 1941)
(Dünya Şampiyonu: 1894 – 1921)
Emanuel Lasker 24 Aralık 1868 yılında Almanya’nın şimdi Polonya sınırlarında bulunan Brandenburg kentinde doğdu. Satranç oynamayı 11 yaşına geldiğinde ağabeyi Berthold’dan öğrendi. Lasker Alman Ustası ünvanını, 1889’da Breslau Turnuvası’nı kazandığında aldı.
1894’te William Steinitz’le Dünya Şampiyonluğu için karşılaştı. 10 kazanç, 4 beraberlik ve 5 kayıpla Lasker 25 yaşında ikinci Dünya Şampiyonu oluyordu.
1895’te Hastings’te Pillsbury ve Tchigorin’in ardından üçüncü oldu. Bu turnuvada Lasker tifoya yakalanmıştı. Hastings’ten sonra Satrançta Muhakeme adlı kitabını yazdı. Bu kitap Londra’da verdiği derslerden oluşuyordu. 1896’da Steinitz, Pillsbury ve Tchigorin’in katıldığı dörtlü turnuvada birinci oldu. Aynı yıl Dünya Şampiyonluğu için Steinitz’le yine karşılaştı. 10 kazanç, 5 beraberlik ve 2 kayıpla ünvanını korudu.
1897’de Lasker, Heidelberg Üniversitesi’ne girdi. Buradan Erlangen Üniversitesi’ne geçti ve 1902 yılında matematik dalında doktorasını tamamladı. Çalıştığı alan geometrik hesaplama ve cebirdeki ideal sayılardı. Lasker’in vektör uzayında Lasker Teoremi adlı bir teoremi de vardır. Bu matematik çalışmalarının yanında Albert Einstein’la da çok iyi arkadaştılar.
1904’te Lasker’in Satranç Dergisi adlı bir dergi çıkarmaya başladı.
1906’ya gelindiğinde, 10 yıllık bir aradan sonra 7. Dünya Satranç Şampiyonluğu maçı Lasker ve Marshall arasında oynandı. Lasker 8 kazanç ve 7 beraberlikle ünvanını korudu.
1907’de Lasker Kamph (Çaba) adlı felsefi bir kitap yayımladı.
1908 yılında Dünya Satranç Şampiyonluğu için Lasker ve Tarrasch karşılaştı. Lasker 8 kazanç, 5 beraberlik ve 3 kayıpla bir kez daha satrançta en iyinin kendisi olduğunu kanıtladı.
1910’da Lasker ve Schlecter karşılaştı. 10. ve son oyunda Lasker Schlehter’i yenerek durumu 1 kazanç, 8 beraberlik ve 1 kayıba getirerek ünvanını zor da olsa yine korudu. Bu son 71 hamlelik oyunda Schlecter bir beraberlik elde etseydi yeni Dünya Şampiyonu olacaktı. Aslında bu maçın bir Dünya Şampiyonluğu maçı olup olmadığı daha önceden duyurulmamıştı. Ama pek çok kişi bunu bu şekilde kabul edip, Lasker’i yine Dünya Şampiyonu olarak gördü. Schlecter ise I. Dünya Savaşı’nda açlıktan öldü. Aynı yıl Lasker ünvanını 8 kazanç,3 beraberlikle Janowski’ye karşı korudu. Lasker 4 yılda 4 kez Dünya Şampiyonluğu maçı oynamıştı. 10 yıllık bir aradan sonra bu kez ünvanını 13 ay içerisinde 3 kez korudu. Bundan sonraki Dünya Şampiyonluğu maçı için yine bir 10 yıl geçmesi gerekecekti.
1914 yılında Saint Petersburg Turnuvası’nda Lasker 1/2 puanla Capablanca’nın önünde turnuvayı kazandı. Bu turnuvadan sonra Lasker Dünya Şampiyonluğu için Rubinstein’la karşılaşacakken I.Dünya Savaşı patlak verdi ve bu oyun oynanamadı. Diğer yandan Capablanca’da Lasker’le karşılaşmak istiyordu ve Lasker-Rubinstein maçının galibiyle oynamayı bekliyordu.
1920 yılında Lasker ünvanını hiçbir oyun oynamadan Capablanca’ya bıraktı. Ama bu ikilinin karşılaşması için Lasker’e 11 000 dolar önerildi. Böylece 1921 yılında bu ikili Dünya Şampiyonluğu için karşılaştı. Lasker 53, Capablanca 32 yaşındaydı. Lasker bu maçı hiçbir oyun kazanamayarak 10 beraberlik ve 4 kayıpla kaybetti. Böylece 27 yıl 337 gün boyunca taşıdığı ünvanı Capablanca’ya bırakmış oldu.
1924 yılında New York Turnuvası’nda Lasker, Capablanca ve Alekhine’nin önünde birinciliği aldı. Lasker 1895- 1924 yılları arası 10 büyük turnuvaya katılmış, bunların 8’ini kazanmış, birinde ikinci diğerindeyse üçüncü olmuştu.
1927 yılında Berlin’e dönen Lasker, briç ve go oynamaya başladı. Briç Olimpiyatları’nda Almanya takımının başında yer aldı. 1933 yılındaysa Yahudi olduğu gerekçesiyle Almanya’dan sınır dışı edildi. New York’a taşınarak satranç ve briç öğretti. Bu yıllardaki bir başka uğraşıysa felsefe ve geleceğin toplumu üzerine araştırmalar yapmaktı.
Lasker 11 Ocak 1941 yılında yaşama veda etti. Ünvanını 26 yılda 7 kez korudu. Hesaplanan en yüksek Elo puanı 2720’dir. Dünya Şampiyonluğu maçlarında 52 kazanç, 44 beraberlik ve 16 kayıpla %74’lük bir başarı yakalamıştı.
Wilhelm Steinitz (1836 – 1900)
(Dünya Şampiyonu : 1886 – 1894)
William Steinitz 1836 yılında Prag, Bohemya’da doğdu. Doğum günü kesin olarak bilinmiyor. Bir hayli küçük doğan Steinitz’in boyu 150 cm’yi geçmedi.
Steinitz, satranç oynamayı 1848 yılında bir arkadaşından öğrendi. Ne var ki Viyana’ya gidene değin bunu ciddi bir uğraş olarak görmedi. 1856 yılında gazeteci olmak amacıyla Viyana’ya geldi. Viyana Politeknik’te matematik okumaya başladı. Ancak yetersiz burs ve sağlık sorunları yüzünden okulu bıraktı. Bundan sonra Café Romer’de satranç oynamaya başladı. Rakiplerine karşı genelde gözü kapalı olarak oynuyordu. Başarı grafiği hızla yükseldi. 1859’da Viyana Şampiyonası’nda üçüncü, aynı şampiyonada 1860’ta ikinci ve 1861’de birinci oldu. Birincilik ödülü yalnızca bir çantaydı.
Steinitz 1862 yılında Londra’ya taşındı. 1862 baharında Londra Turnuvası’na katıldı. Bu katıldığı uluslar arası ilk turnuvaydı ve 8 kazanç, 5 kayıpla altıncı oldu. Bu turnuvada beraberlikler sayılmıyordu. Bu turnuvadan sonra Steinitz, oyunu kaybetse de 31 yıl boyunca hiçbir maç kaybetmedi. 1862 yılının sonbaharında düzenlenen Londra Turnuvası’nı 7-0’lık bir başarıyla birinci olarak tamamladı. 1862-1867 yılları arası Blackburne, Anderssen ve Bird gibi birçok ünlü oyuncuları yendi. 1866 yılında Anderssen’le yaptığı karşılaşmada ilk kez saat kullanıldı. Kullanılan saatler kum saatiydi ve oyunulara 20 hamle için 2 saat verilmişti. 1867’de İskoçya’da yapılan Dundee Turnuvası’nda ikinci oldu. Bu turnuva beraberliklerin tekrar oynanmayıp yarım puan sayıldığı ilk turnuvadır.
Daha sonraki yıllarda da birçok turnuvaya katılan Steinitz birçok birincilikler aldı. Pek çok yeri gezerek simultane maçlar verdi. The Field adlı gazetenin satranç köşesini yazmaya başladı. Cambridge Üniversitesi’nde satranç dersleri vermeye başladı. Winston Churchill’in babası da Steinitz’in öğrencilerindendir. 1873’te bugünde hala sürüp giden Cambridge-Oxford karşılaşmasının düzenlenmesine yardımcı oldu.
1876 yılında Blackburne’le karşılaştı. Bu maçı 7 kazançla kazandı. Bu karşılaşmalar seyircilerin para vererek izledikleri ilk satranç karşılaşmalarıydı. Aynı yıl III. Napolyon’un sahip olduğu Londra Figaro gazetesinde satranç köşesini yazmaya başladı.
1883 yılında Londra’da Steinitz, Zukertort’un ardından ikinci oldu. Bu turnuvada ilk kez ikili satranç saatleri kullanılmıştır. Aynı yıl ABD’ne göçerek oranın vatandaşı oldu ve aslında Wilhelm olan ilk adını William olarak değiştirdi. 1883 yılında ki turnuvada birinci olan Zukertort bu başarısından dolayı en iyi oyuncunun kendisi olduğunu ileri sürüyordu. Bunu belirlemek için Steinitz Zukertort’a bir maç teklif etti. İki oyuncu ilk 10 kazanca ulaşanın Dünya Şampiyonu olacağı konusunda anlaştı. Maçlar New York, St. Louis ve New Orleans’da oynanacaktı. New York’taki oyunlardan 4-1 yenik ayrılan Steinitz, St. Louis’te biraz daha toparlanarak 3 kazanç ve 1 beraberlikle durumu eşitledi. New Orleans’da ise 6 kazanç, 4 beraberlik ve 1 kayıpla 20 yıldır Dünya Şampiyonu olarak görüldüğü ünvanı resmileşti. 1888 yılında ünvanını Tchigorin’e karşı 10 kazanç, 1 beraberlik ve 6 kayıpla korudu. Turnuvalarda Tchigorin’e karşı kaybetse de ünvanını ona karşı iki kez daha koruyacaktı.
1894’te ise ünvanını Lasker’e devretti. Maç 5 kazanç, 4 beraberlik ve 10 kayıpla bitti. Steinitz resmi Dünya Şampiyonluğu ünvanını 8, resmi olmayan ünvanını 28 yıl boyunca korumuştur. Steinitz 58 yıl ve 10 günle en yaşlı Dünya Şampiyonu’dur. Daha sonra çeşitli turnuvalarda başarılar elde ettiyse de sağlık sorunları yüzünden başarısı gitgide düştü. 1900’de karısı onu akıl hastanesine kapattı. Aynı yıl içinde beş parasız olarak öldü.
Steinitz’in Elo puanı 2650 olarak hesaplanmıştır. Dünya Şampiyonası oyunlarında 43 kazanç, 29 beraberlik ve 43 kayıp elde etmiştir. 400’ün üzerinde maç ve turnuva oyunu oynamış ve bunların %64’ünü kazanmıştır.