Archive For 23 Şubat 2009
Vezirin hareketi fil ile kalenin birleşiminden oluşur, yani hem dikey hem çapraz hareket edebilir.
Vezir fil ve kalenin hareketlerini tek başına yaptığı için kale ve filin toplam gücünden daha kuvvetlidir.
 |
 |
|
Şekilde vezirin ve piyonun gidebileceği kareler |
Şekilde vezirin hareketi büyük ölçüde diğer taşlardan |
 |
 |
| Şekilde vezir kale veya fili alabilecek pozisyondadır. | Ve ikinci diyagramda vezir kaleyi alıyor… |
Şah hemen bitişiğindeki karelere gidebilir, tek hamlede daha uzak karelere gidemez.
|
|
Şah satranç oyununda her şey demektir; şah esir alınca oyun sona erer. Şah her yönde tek kare hareket edebilir. Şekilde şahın gidebileceği kareler işaretlenmiştir |
|
|
|
(Şah tahtadaki en önemli taştır) İki şah asla yan yana gelemezler! (Karikatürdeki gibi bir sahne asla olamaz)
|
|
|
|
|
Şah sadece çarpı ile işaretlenen karelere gidebilir. İlk örnekte şah istediği kareye gitmekte serbesttir. İkinci örnekte KALE’nin tehdit ettiği karelere gidemez, ama kaleyi alabilir. Üçüncü örnekte sadece kalelerin tehdit etmediği tek kareye gidebilir.(Kaleler korunduğu için alamaz.) |
Filler çapraz hareket eder.
 |
 |
Oyunun başında her iki tarafında bir siyah ve beyaz olmak üzere iki fili vardır.
Bir fil tüm maç boyunca aynı renk karelerde dolaşabilmesi en büyük dezavantajıdır.
Fakat iki fil birbirini tamamlayarak taşların basit toplamından daha güçlü hale gelebilir.
Şekilde fil at veya kaleyi alabilir ve işaretli olan karelere gider.
At diğer figürlere benzemeyen ve daima sıçramadan ibaret olan orijinal bir hareketi vardır. Atın bu hareketi yatık veya dik herhangi doğrultuda iki hane ilerledikten sonra sağ veya solda bulunan herhangi bir kareye oturmasından ibarettir.
Atın en büyük dezavantajı hareket yeteneğinin kısıtlı olmasıdır. Örneğin a1 hanesindeki bir at h8 hanesine gidebilmek için altı hamle yapması gerekirken bir fil tek hamlede bunu başarabilmektedir.
 |
 |
|
Şekilde at e4 karesinde bulunmaktadır ve kırmızı ile |
At diğer figürlerin üstünden atlama yeteneğine sahip |
 |
 |
|
At f6 karesinde bulunan piyonu alabilir. |
Kale, yatay ve dikeylerde düz hareket eder.
 |
 |
|
Kaleler dik ve yatay sütunlarda hareket ederler. |
Diğer taşlar kalenin hareketini kısıtlar. |
 |
 |
|
Kale yukarıdaki gibi taş alır. |
Piyonlar düz olarak ilerlerler.
 |
 |
|
Piyonlar açılışta (ilk hamlelerinde) isterlerse
|
Piyonlar önlerinde taş bulunduğu zaman ilerleyemezler. |
 |
 |
| Piyonlar tek kare çapraz olarak alabilirler. | Piyon bir önceki diagramdaki kaleyi almıştır. |
 |
|
Piyonlar gidebilecekleri son kareye ulaştıkları zaman istedikleri herhangi Şekilde siyah piyon herhangi bir taşa dönüşebilir.
Beyaz piyon ise iki taşı alabilir veya ilerleyebilir.
GEÇERKEN ALMA (EN PASSANT)
Piyonlar için geçerli olan bir diğer alma şeklidir.
Bu yeni başlayanların en fazla gözden kaçırdığı hamledir..
Beyaz eğer gösterilen şekilde oynadıysa siyah hemen sonra beyaz taşı alabilir.
Şah olduğumuz en önemli taş olduğu için mümkün olan en güvenli noktaya taşımak önemli bir noktadır. Aynı zamanda kalenin de oyuna girmesi için rok yaparız.
Rok yaptığımızda şahımızı iki kare sola veya sağa kalemizi de şahın diğer tarafına taşırız. Aşağıdaki diyagramlarda nasıl rok yapıldığı gösterilmiştir.
Küçük (Kısa) Rok
 |
 |
Uzun (büyük) Rok
| |
 |
 |
Eğer şah veya kale daha önce oynamışsa Diyagramda büyük rok yapılamaz |
 |
Şah ve kale arasında taş bulunmamalıdır. Diyagramda büyük rok yapılamaz |
 |
Şah kiş altında bulunmamalıdır. |
 |
Şahın geçeceği kareler rakip taşların kontrolü altında bulunmamalıdır. |
 |
Şahın geçeceği kareler rakip taşların kontrolü altında bulunmamalıdır. |
Şah Çekme
Şahın rakip bir taş tarafından tehdidine şah çekme (kiş) denir.
Satrançta temel amaç şahı esir almak olduğu için böyle bir durumda aşağıda
belirtilen şekilde hareket edilebilir.
Rakip şah çektiğinde aşağıdakilerden birini yapmalıyız:
-
Şah tehdit altında olmayan bir kareye kaçmalıdır.
-
Tehdit eden taşla, şah arasına bir taş konulmalıdır. (Tehdit eden
taş at ise bu madde geçersizdir.) -
Tehdit eden taş alınmalıdır.
|
|
|
|
|
|
Şah fil tarafından tehdit |
|
|
|
|
|
|
|
YAPILABİLECEK OLAN |
|
|
|
|
|
|
|
Araya taş koyma |
Şahı kaçmak |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tehdit eden taşı alma |
|
Şah çekildiğinde daha önce belirttiğimiz üç madde
uygulanamıyorsa MAT olmuştur.
Siyah şahını kaçamaz, araya taş koyamaz ve veziri alamadığı için
mat olmuştur.
Aşağıda bazı mat örnekleri;
 |
 |
|
 |
 |
|
 |
 |
|
 |
 |
|
 |
 |
 |
|
Beraberliğin altı yolu vardır;
1. Sürekli Şah
Eğer bir taraf sürekli olarak aynı şekilde şah çekme olanağına sahip ve diğer tarafından bundan kurtuluş şansı yok ise beraberlik olur.
2. PAT
Eğer bir tarafın şahı kiş altında değil ve kurallara uygun bir hamle yapamıyorsa PAT olur.
3. Mat Edecek Taşın bulunmaması
Eğer iki tarafında mat edecek yeterli materyali bulunmuyorsa beraberlik olur.
-
Tahtada sadece iki şahın bulunması
-
Şaha karşı şah ve fil
-
Şaha karşı şah ve at
-
Şaha karşı şah ve iki at
4. Hamle tekrarı
Eğer aynı pozisyon tahta üstünde üç defa oluşmuşsa beraberlik olur.
5. Elli Hamle Kuralı
Eğer iki tarafta elli hamle boyunca piyon sürmemiş veya taş almamışsa berabere olur.
6. Anlaşmalı Beraberlik
İki tarafta oyunun beraberlikle sonuçlanacağına inanırsa beraberlikte anlaşabilir.