1875 yılında Bay Potter ile Bay Fenton Londra’da bir partide berabere kaldılar. Konum şöyleydi:
|
Beyazlarla oynayan Potter, ilerlemiş olan h3 erine Kalesini feda ettikten sonra b5 teki Siyah Kaleye Şahıyla hücuma geçti. 1.Kh3 Şh3 2.Şc6 Ka5 3.b7 Ka6 dan sonra gördü ki: Şc7 oynarsa 4..Ka7 ile er açmaza giriyor. 4.Şb5 Ka1 yine berabere. 4.Şc5 Ka5 5.Şc4 Ka4 Bu sefer de sürekli
Bilâhare, devrin tanınmış satranç ustası Dr. Johannes Hermann Zukertort, «City of London Chess Magazine, 1875» de bu durumla ilgili olarak şu analizi verdi: 1.Kh3 Şh3 2.Şc6 Ka5 3.b7 Ka6 4.Şc5 Ka5 5.Şc4 Ka4 6.Şc3 Ka3 7.Şb2!!
Bay Potter ile Bay Fenton analizlerini buraya kadar getirmeyip berabere demişlerdi. Zukertort’un bu hamlesiyle kazanç apaçıktı. Durum aniden ilginçleşirken aynı zamanda satranç literatürüne de grimiş oluyordu.
Bu olaydan tam 20 yıl sonra, 1895 de G. Barbier adında bir satranç oyuncusu, «Wochenbiatt Der Glasgower Burger» (Glasgow Citizen Weekly) de bir beraberlik etüdü yayınladı. Konum şöyleydi:
|
Çözümü de veriyordu: 1.c7 Kd6 2.Şb5 Kd5 3.Şb4 Kd4 4.Şb3 Kd3 5.Şc2 Buraya kadar Zukertort’un yolunun aynı. Şu farkla ki, Siyah Şah h3 yerine a1 karesinde bulunuyordu. Bu suretle G. Barbier bir sürpriz hazırlamıştı. 5..Kd4! Evet! Şayet Beyazlar 6.c8V çıkarsa, 6..Kc4!! 7.Vc4 ve Pat oluyordu. Bugün bütün satranççılar tarafından kolaylıkla anlaşılabilen bir durum.
Pekiii! Bütün bunların İngiliz Papazıyla ne ilgisi var? Diyeceksiniz. Zaten Papaz da bu esnada işe karışıyor. Yememiş, içmemiş, Beyazların hesabına çalışarak çok ince bir kazanç yolu bulmuş. Saavedra 6.c8V yerine, evet 6.c8V yerine, terfi eden eri kale yapıyor ve Pat durumunu ortadan kaldırıyordu. Savunma için Siyahlar 6..Ka4 oynarsa bu sefer de 7.Şb3!! ile hem kaleyi istiyor, hem de bir defa daha, bu sefer de c1’den Kiş ve Mat diyordu. Artık Siyahların da çaresi kalmıyordu.
64 kareli satranç tahtasında böyle durumlar hakikaten az bulunur.
Haklı olarak bu pozisyon Saavdera durumu diye anılıyor.
Yazan : Nevzat SÜER, Son Havadis 22/6/1969